Çin’in Chang’e-5 keşif aracı, 2020’nin sonunda Ay’dan Dünya’ya toplamda bin 731 gram örnek getirmişti. Chang’e-5’in iniş yaptığı, “Fırtınalar Okyanusu” olarak da bilinen Oceanus Procellarum‘un kuzeybatı bölgesinin Ay yüzeyindeki en genç bazalt ünitelerden biri olduğu düşünülüyor.
Bilim insanları bölgenin Ay’da uzun müddettir devam eden volkanik faaliyetlerin sürdürülmesinden sorumlu olduğu düşünülen uranyum, toryum ve potasyum üzere ısı üreten elementler açısından güçlü olduğunu söylüyor.
AY’I DAHA YAKINDAN TANIYACAĞIZ
Araştırma projesinin lideri Du Jun, “Chang’e-5’in iniş alanındaki bazaltın kalınlığı ve patlama suratının incelenmesi, aydaki volkanik aktivitenin ve iç termal evrim tarihinin anlaşılmasını daha da ileri taşıyacak” yorumunda bulundu.
Bu sorulara cevap bulabilmek için NSSC’den ve Çin’deki başka kurumlardan araştırmacılar Chang’e-5’in iniş bölgesindeki Ay’ın karanlık yüzünde kalan bazaltların kalınlığını hesapladı.
2 MİLYAR YIL ÖNCESİNE DAYANIYOR
Sonuçlar, iniş alanında en az dört magmatik patlama yaşandığını ve medyan kalınlığın sırasıyla 230, 70, 4 ve 36 metre olduğunu gösterdi. Ayrıyeten, çalışma tıpkı vakitte Chang’e-5 iniş bölgesindeki bazaltlarının patlama suratının yaklaşık 2 milyar yıl evvel kıymetli ölçüde arttığını gösteriyor.
Du, “Bu sonuçların, Ay’daki volkanik faaliyetlerin mühletini ve ölçeğini açıklayabilecek bir sayısal model için yeni sonlar sağlaması bekleniyor” dedi. Araştırma bulguları kısa müddet önce Jeofizik Araştırmalar Dergisi, Gezegenler’de yayımlandı.