Ayşe Naz Bulamur
Fransız Amerikalı müellif Raymond Federman’a nazaran, bir metnin sırrı görünmeyenindedir. Repliği bile olmayan bir karakter, hayalet üzere dolaşır sayfalar ortasında. İsimsiz, sansız, sessiz bu boşlukta gizlidir kıssanın özü. Yalnızca sözlere odaklanan okuyucu, kaçırır satır ortalarında her anı gizlice şekillendiren sıkıntıyı.
Serenay Sarıkaya ve Kıvanç Tatlıtuğ’un oynadığı ‘Aile’ dizisinde de asıl problem baş döndürücü hoşluktaki karakterler değil, fizikî yokluğuna karşın her sahnede hortlayan baba. “Babam intihar etti” cümlesini, birinci kez hayatının aşkı psikolog Devin ile tanışınca kuruyor oğlu Aslan. Nejat İşler’in canlandırdığı, Aslan’ın ağabeyi Cihan, babasının intihar mektubuna takılıp kalmış yıllarca. Oğullarına ağlamanın zayıflık olduğunu öğreten baba, kendi, şimdi bilmediğimiz endişelerine yenik düşmüş. Çocuklarına kendi çaresizlikleri ve tasaları ile baş etmeyi öğretmek yerine, güya erkekliğe yakışmayan bu “zayıflıkları” bastırmayı emretmiş. Soykan ailesinin güçlü, yenilmez imajını devam ettirmek uğruna, yaslarını yaşayamamış iki erkek kardeş. Ortalarındaki uçurum da gitgide büyümüş.
‘GÖZ YAŞI ERKEKLERE YAKIŞMAZ’
“Erkekler ağlamaz” miti ta Plato’nun ‘Devlet’ kitabına dayanır. Savaş vaktinde ölenlerin gerisinden ağlamayı yalnızca bayanlara layık görür Sokrates, o da toplumda hayranlık ve saygınlık uyandırmayan kadınlara! “Hikâyeler, askerleri asla yas tutarken göstermemeli” der. Kahramanların yavuz imajlarını ve savaşın gerekliliğini zedeleyen göz yaşını, erkeklere yakıştırmaz. E tabi öykülerde askerlerin ağladığına şahit olan çocuk neden büyüyünce savaşa gitsin? Siz hiç Yunan trajedilerinde ağlayan erkek gördünüz mü? Babasını öldürüp annesinden çocuk yapan Oedipus bile kim olduğunu öğrenince ağlamaz.
‘Aile’ de günümüzün ataerkil trajedisi. Maçoluk uğruna hislerini bastırmış erkeklerin ve eril sistemde savrulan bayanların dramı. İki erkek kardeş, şık kıyafetler, lüks otomobiller, cazip gülüşleri, güç şovları ve sakalları ardında küçük çocuk üzere saklanıyor. Işık Sürer’in oynadığı anneleri, bu saklambaçta başrolde. Adeta taptığı oğlunun annesini değil de kendi hisleri peşinde gitmesinden ve böylelikle yalnız kalmaktan korkuyor. İstiyor ki oğlu daima etrafında dönsün.
Fakat ‘Aile’de baba merkezde, anne değil. Elindeki silahla bir muhafazanın bacağına sıkması bile her daim dik duran, anne Hülya Soykan’ı güçlü kılmıyor. Ne kadar türlü entrikalarla oğlu ve karısı Devin’in ortasını bozmaya çalışsa da daima ölen kocasının gölgesinde. Evliliklerinde ne olursa olsun kocasıyla farklı uyumadıkları ile övünen anneye Aslan, “Bizim ilgimiz sizinkinden farklı” diyor. “Doğru,” diyor annesi, “Baban hiçbir vakit bana aşık olmadı, hiç sevmedi beni.” Oğulları üzere daima art planda kalmış, kocası öldükten sonra bile. Bayanlığını yaşayamamış. Ne hissettiğini, hiç sormamış kendine. Artık, sahip olamadığı memnunluğu Devin’in yakalamasını istemiyor. Her entrikası, her laf sokması aslında kendi çaresizliği, kendine güvensizliği…
Aslan’ın en büyük korkusu, karısının vakitle sahip olacağı güçle birlikte annesine dönüşmesi. Ancak Aslan’ın farkında olmadığı, boşanmış bir ailenin çocuğu ve problemli ablasına karşın, Devin’in kendi hisleriyle savaşmayı öğrenmiş olması. Neden üzüldüğünü, ne istediğini ya da neye asla tahammül etmeyeceğini haykıra haykıra söyleyen, yeri geldiğinde mafyatik sevgilisine baş atan ya da tutan bir bayan. Kayınvalidesinin bilakis imaj uğruna kendi benliğini unutmamış.
Ofisinde Cihan’a ve çaktırmadan konutta kocasına uyguladığı seanslarla iki kardeşi saklandıkları kabuklarından çıkarma yolunda adım adım ilerliyor.
DAYANILMAZ IŞIKTAN KARANLIĞA…
Dizinin kurgusu da psikolog Devin’in izleyiciyi kendi iç seyahatine çıkaran seanslarına eşlik ediyor. Antik Yunan filozofu Aristoteles’e nazaran bir trajedinin en kıymetli ögesi, yüzyıllardır bilinen öyküsü değil bu öykünün işlenişidir. Bu olay örgüsünü başlangıç, gelişme ve sonucu ince ince planlamaktır sanatı sanat yapan. Örneğin, Kral Oedipus’un babasını öldürüp annesiyle evlendiğini kendisi dışında herkes bilir. Oyunun birinci sahnesinde Sokrates, Oedipus’u bir cani değil, salgın sırasında bile akılcı düşünebilen sakin ve muteber bir kral olarak resmeder. Böylelikle Oedipus’a hayran olan seyirci, işlediği kabahatleri fark ettiğinde kendin kör eden hükümdara acır. Şayet oyun cinayet sahnesi ile başlasaydı, baba katiline sempati duymaz, tepeden çöküşüne şahit olamazdık.
Dizi de şayet Aslan’ın çapkın kayınbiraderini öldüresiye dövdüğü sahne ile başlasaydı, şiddet kınar, karakterin içindeki kırılgan çocuğu örtme gayretini görmeyebilirdik. Birebir Oedipus üzere dizi de karakterlerin tepesinde başlıyor. Sevgililerin uçakta tanışması ne kadar klişe olsa da sahne Aslan’ı en parlak, en fiyakalı, en güzel, en centilmen hali ile başlıyor. Bir de varlıklı, tam ülkü damat! Devin ise hoş, havalı, kimseye boyun eğmeyecek güçlü bir bayan. Gittikleri İzmir’de kendileri üzere güneşli. Evvel karakterin etrafa saçtığı dayanılmaz ışığı görüyoruz ki yavaş yavaş karanlıklarına şahit olalım.
Kıvanç ya da Serenay’ın çekim gücüne kapıldığımız bu başlangıç sayesinde umursuyoruz daha sonra şahit olacağımız iç türbülanslarını. Onlar fırtınada savruldukça biz de kendi ailemizin gelgitlerini sorguluyoruz.
Nihan Kaya’nın kitabında da dediği üzere ‘İyi Aile Yoktur’. Peri masalı ile başlayan dizi, harika aile mitini söndürüyor. Evlilikle bitmek yerine evlilikle başlayarak “onlar ermiş muradına” sanrısını yok ediyor. Âlâ aile yoktur lakin umarım dizi yanılgılarını kabul edebilen ve bu yanılgıları tekrarlamamaya çalışan bir aile ümidi verir bize.