Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, “Kadını kırsalda tutamazsak aileyi de tutamayız. Bu takdirde özlediğimiz, arzuladığımız üretim amacımızı gerçekleştiremeyiz. Bundan ötürü bayan çiftçilerimiz, kırsal kalkınmanın hayata geçirilmesinde çok büyük kıymet taşıyor” dedi.
Kadınların ziraî alanda, besin üretimi ve güvenliğindeki değeri nedeniyle her yıl 15 Ekim, ‘Dünya Bayan Çiftçiler Günü’ olarak kutlanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı da kırsalın tekrar ayağa kaldırılması ve üretimin canlandırılması için bayan çiftçilere olumlu ayrımcılık yaparak, farklı programlarla destekliyor. Kırsal kalkınma ve kredilendirme programları kapsamında şimdiye kadar 280 bin 643 bayan çiftçi kırsalda desteklenip, yaklaşık 10 milyar liralık hibe sağlandı. Bayan çiftçilerin geliştirdiği, bakanlık tarafından desteklenen projelerle binlerce şahsa de istihdam sağlanmış oldu.
KADIN ÇİFTÇİLERE EK PUAN
DHA’nın haberine nazaran; bu kapsamda bakanlığa bağlı Tarım Islahatı Genel Müdürlüğü, ‘Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı’ (KKYDP) kapsamında bayan girişimcilere büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı üretiminde ahır/ağıl ve kümes üretimi projelerinde 8 ek puan, arıcılık ve arı eserleri, el sanatları, su eserleri ve ipek böceği alet/ekipman alımı projelerinde 15 puan verilerek öne çıkmaları sağlandı. Bu program ile 2006-2022 yıllarında 640 bayan çiftçiye 108 milyon TL hibe dayanağı verilerek 240,7 milyon TL’lik yatırım gerçekleştirilmesine ve 2 bin 50 kişinin istihdamına katkıda bulunuldu.
‘Kırsalda Uzman Eller Projesi’ kapsamında kırsal alanda yaşayan; tarım, hayvancılık, ormancılık, besin ve su eserleri eğitimi veren meslek yüksekokulları yahut üniversitelerin bu kısımlarından mezun bayan girişimcilere de ziraî, su eserleri üretimi ile yöresel eserler, tıbbi ve aromatik bitki üretimi ile bu eserlerin işlenmesi, depolanması, paketlenmesine yönelik teşebbüslerde bulunan bayanlara da 100 bin TL’ye kadar hibe ödemesi yapıldı. Proje değerlendirmelerinde bayanlara +5 puan verilerek öncelik sağlandı. Bu kapsamda, 2020 yılında kabul edilen 98 projenin 44’ü bayan teşebbüsçüler tarafından gerçekleştirildi, 4,4 milyon TL hibe ödemesi yapıldı. Bayanlara yapılan olumlu ayrımcılık ile projeye müracaat yapan bayan oranı yüzde 28 olmasına karşın, proje uygulayan bayan oranı yüzde 45’e ulaştı. ‘Genç Çiftçi Projelerinin Desteklenmesi Programı’ kapsamında da 2016-2018 yılları ortasında 47 bin 775 genç çiftçiye 1,43 milyar TL hibe dayanağı sağlanırken, bunların 28 bin 783’ü bayanlar tarafından uygulandı ve 863,4 milyon TL hibe takviyesi verildi.
KADIN ÇİFTÇİLERE PRİM İNDİRİMİ
Kadın çiftçiler, bakanlık tarafından tarım sigortaları poliçelerinde yüzde 5 prim indirimiyle desteklendi. Bu kapsamda uygulamanın başladığı 2018’den 2022 Ekim ayına kadar 232 bin 546 bayan çiftçiye, 668 bin 474 adet poliçe için 58 milyon TL prim indirimi sağlandı. 2023 yılından itibaren bayan çiftçilere prim indiriminin artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor.
Bakanlık tarafından kırsalı korunan, yaşanan ve üreten alanlar haline getirmeye yönelik çeşitli takviye ve teşvikler de yapılıyor. Bu doğrultuda ‘Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesi’ (KDAKP) ve ‘Göksu Taşeli Havzası Kalkınma Projesi’nde (GTHKP) şimdiye kadar toplam 12 bin 639 bayana ve 4 bin 400 gence hizmet sağlandı. Bu kapsamda, kontratlı tarım modeli olarak adaçayı tarlası, mantar, çilek, zerzevat seraları, süt sağma ve krema makineleri, dokuma makineleri, şıra makinesi, kurutma tezgahları, pat pat makineleri, arıcı ve çoban barınakları alanlarında takviye verildi. Reisi bayan olan hanelere yüzde 80, çok fakir hanelerdeki bayanlara yüzde 100 oranında takviye sağlandı. Fakir bayanlara yönelik yüzde 100 takviye olarak özel paket planlandı. Bu paket doğrultusunda bayanların eğitim alması, iş sahibi olması ve refah düzeyinin artırılması sağlanıyor.
SÜT ÜRETİMİNDEN ARICILIĞA HER ALANDA DESTEK
Kadın ve genç yatırımcılara süt ve et üretimi, su eserleri yetiştiriciliği, meyve zerzevat eserlerinin işlenmesinden kırsal turizm faaliyetlerine, arıcılıktan zanaatkarlığa birçok alanda takviye sağlandı. Bu kapsamda 2011 yılından bu yana desteklenen toplam bayan yatırımcı proje sayısı 4 bin 910 olurken, birebir devirde bu projelere ait toplam yatırım meblağı 5,1 milyar TL’ye ulaştı. Bu yatırımlar sonunda bayan yatırımcı projelerine ödenen hibe meblağı ise 3 milyar TL’yi bulurken, projelerde sağlanan istihdam sayısı 12 bine ulaştı. 2010 yılında başlayan mikro kredi uygulamalarında 2021 yılı sonuna kadar 1095 bayana 11,8 milyon TL dayanak verildi. 2022 yılı için mikro kredi üst hududu 18 bin TL olarak belirlenirken, verilen kredinin yüzde 20’si hibe olurken, geri kalan fiyat faizsiz olarak 3 yılda 3 eşit taksitte geri alınıyor. 2022 yılında ise 30 orman köylüsü bayana 402 bin 300 TL takviye sağlandı.
BAKAN KİRİŞCİ: BAYANI KIRSALDA TUTAMAZSAK AİLEYİ DE TUTAMAYIZ
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci de toplumun yarısını oluşturan bayanın, Türkiye’nin kadim kültüründe başka yeri olduğunu belirtti. Dünyanın en eski bayan teşkilatlarından ‘Bacıyn-ı Rum’un Anadolu Selçukluları tarafından kurulup geliştirildiğini anımsatan Kirişci, “Kadın, bu manada bizim için çok farklı bir ehemmiyete sahiptir” dedi.
Kırsalın ayağa kaldırılması, burada üretimin canlandırılması ve artırılmasının yegane yolunun, kırsal kalkınmadan geçtiğini vizyon olarak ortaya koyduklarını kaydeden Bakan Kirişci, “Kadını kırsalda tutamazsak aileyi de tutamayız. Bu takdirde özlediğimiz, arzuladığımız üretim amacımızı gerçekleştiremeyiz. Bundan ötürü bayan çiftçilerimiz, kırsal kalkınmanın hayata geçirilmesinde çok büyük ehemmiyet taşıyor” açıklamasında bulundu.
Bakan Kirişci, ‘Kadın çiftçiye destek’ kelamını lafta bırakmadıklarına da işaret ederek “Şayet bir projede bayan varsa, buna ek puanlar veriyoruz. Hasebiyle bayan çiftçilerimiz için fırsat eşitliği noktasındaki eksik ve noksanlarımızı telafi ederken olumlu ayrımcılık noktasında da onlardaki girişimcilik ruhunun gelişmesi, müteşebbis olmaları, tarlada, bağda, bahçede, ahırda, ağılda, kümeste bütün ziraî üretim alanlarında faaliyet göstermeleri için dayanaklarımızı sürdürmeye kararlıyız” dedi.